Η ψυχοθεραπεία είναι μια μοναδική σχέση, ένα είδος σύνδεσης εντελώς διαφορετικό με οποιοδήποτε άλλο είδος σχέσης που μπορεί να έχει ένα άτομο στη ζωή του. Κατά κάποιο τρόπο, η σχέση αυτή μπορεί να είναι πιο οικεία από ό, τι οι προσωπικές σχέσεις μας, αλλά και παραδόξως δίνει αξία στην επαγγελματική απόσταση μεταξύ ψυχοθεραπευτή και θεραπευόμενου.
Οι ψυχοθεραπευτές, δυστυχώς, είναι ακριβώς τόσο ανθρώπινοι όσο και οι θεραπευόμενοι που βλέπουν και έχουν τα ίδια ανθρώπινα ελαττώματα. Έχουν κακές συνήθειες, όπως όλοι μας, αλλά ορισμένες από αυτές τις συνήθειες έχουν τη δυνατότητα να παρεμβαίνουν στη διαδικασία της ψυχοθεραπείας και στη θεραπευτική σχέση.
Ακολουθούν δώδεκα πράγματα που θα θέλατε ο ψυχοθεραπευτής σας να μην έκανε - μερικά από τα οποία μπορεί να βλάψουν την ψυχοθεραπευτική σχέση (και για τους ψυχοθεραπευτές είναι καλό να μην τα κάνουν, αν τα κάνουν).
1. Να φθάνετε αργοπορημένοι στη συνεδρία
Οι ψυχοθεραπευτές συνήθως χρεώνουν το θεραπευόμενο αν δεν εμφανιστεί σε ένα ραντεβού ή το ακυρώσει σε λιγότερο από 24 ώρες. Ωστόσο, μερικοί ψυχοθεραπευτές φαίνεται να μην έχουν επίγνωση του χρόνου, όταν πρόκειται να είναι συνεπείς στο ραντεβού τους. Ενώ η περιστασιακή καθυστέρηση μπορεί να δικαιολογηθεί, κάποιοι ψυχοθεραπευτές φαίνεται σα να ζουν σε άλλη ζώνη ώρας και εμφανίζονται σταθερά αργά στα ραντεβού τους με τους θεραπευόμενούς τους - από 5 λεπτά έως ακόμη και δύο ώρες! Η χρόνια καθυστέρηση είναι συχνά σύμπτωμα των κακών δεξιότητων διαχείρισης του χρόνου.
2. Να τρώτε μπροστά στον θεραπευόμενο
Θεωρείται αγενές να τρώτε και να πίνετε κατά τη διάρκεια μίας συνεδρίας ψυχοθεραπείας, εκτός αν έχετε φαγητό για όλους. Μερικοί ψυχοθεραπευτές προσφέρουν στους θεραπευόμενους καφέ και νερό που και οι ίδιοι απολαμβάνουν. (Αν πρόκειται να πιείτε κάτι μπροστά από έναν θεραπευόμενο, βεβαιωθείτε ότι έχετε να προσφέρετε στον θεραπευόμενό σας το ίδιο.) Το φαγητό κατά τη συνεδρία - από τον θεραπευόμενο ή τον ψυχοθεραπευτή - δεν είναι ποτέ κατάλληλο (θεραπεία είναι, όχι γεύμα). Και είναι ακατάλληλο να ρωτήσετε, «Σας πειράζει αν τελειώσω το γεύμα μου ενώ εμείς ξεκινάμε;»: οι θεραπευόμενοι δεν αισθάνονται πάντα αρκετά άνετα να εκφράσουν τα αληθινά τους συναισθήματα.
3. Να χασμουριέστε ή να αποκοιμάστε κατά τη διάρκεια της συνεδρίας
Ναι, είτε το πιστεύετε είτε όχι, υπάρχουν ψυχοθεραπευτές που τους παίρνει ο ύπνος κατά τη διάρκεια της συνεδρίας. Και ενώ ένα περιστασιακό χασμουρητό είναι ένα φυσιολογικό συστατικό της καθημερινής μας λειτουργίας, το ασταμάτητο χασμουρητό συνήθως ερμηνεύεται με ένα τρόπο από τον θεραπευόμενο: ότι είναι βαρετός από τον ψυχοθεραπευτή. Οι ψυχοθεραπευτές πρέπει να κοιμούνται καλά κάθε βράδυ, αλλιώς δεν μπορούν να είναι αποτελεσματικοί στη δουλειά τους (η οποία απαιτεί συνεχή και συνεπή προσοχή και συγκέντρωση).
4. Να αποκαλύπτετε στους θεραπευόμενους ακατάλληλα πράγματα
Οι ακατάλληλες αποκαλύψεις αφορούν όταν ο ψυχοθεραπευτής μοιράζεται παραπάνω από όσο πρέπει τις δικές του προσωπικές δυσκολίες ή τη ζωή του. Οι περισσότεροι ψυχοθεραπευτές χρειάζεται να γνωρίζουν τα όριά τους για την υπερβολική τους αποκάλυψη στις συνεδρίες τους με τους θεραπευόμενούς τους... άλλωστε η θεραπεία είναι του θεραπευόμενου, όχι του ψυχοθεραπευτή. Οι ψυχοθεραπευτές δεν θα πρέπει να προγραμματίζουν τις διακοπές τους ενώ βρίσκονται στη συνεδρία, να μιλάνε ατελείωτα για τη μεταπτυχιακή τους εκπαίδευσή ή για τα ερευνητικά τους θέματα (ειδικά αν επικεντρώθηκαν σε αρουραίους) ή να μοιράζονται το πόσο απολαμβάνουν το καλοκαιρινό σπίτι τους στην εξοχή. Οι ψυχοθεραπευτές θα πρέπει να περιορίσουν τις προσωπικές αποκαλύψεις (ακόμη και όταν ο θεραπευόμενος τους το ζητήσει).
5. Να μην μπορεί να τους βρει ο θεραπευόμενος μέσω τηλεφώνου ή e-mail
Στον ολοένα και πιο συνδεδεμένο κόσμο μας, ένας ψυχοθεραπευτής που δεν επιστρέφει τα τηλεφωνήματα ή τα e-mail για μια επερχόμενη συνεδρία ή μία ερώτηση, δημιουργεί αρνητικό αντίκτυπο. Ενώ κανένας θεραπευόμενος δεν περιμένει από τον ψυχοθεραπευτή να βρίσκεται 24 ώρες τη μέρα διαθέσιμος (αν και σε ορισμένους μπορεί να αρέσει), αναμένουν να τους καλέσει πίσω έγκαιρα (ή να τους στείλει emails, αν ο ψυχοθεραπευτής υποστηρίζει αυτού του είδους την επαφή). Αν περιμένει ο θεραπευόμενος μία εβδομάδα για να του απαντήσει ο ψυχοθεραπευτής, είναι απλά αντιεπαγγελματικό και απαράδεκτο, όχι μόνο για την ψυχοθεραπεία αλλά και για κάθε επάγγελμα.
6. Όταν αποσπάται η προσοχή τους με ένα τηλέφωνο, κινητό τηλέφωνο, υπολογιστή ή το κατοικίδιο ζώο
Οι ψυχοθεραπευτές θα ζητήσουν συχνά από τους θεραπευόμενούς τους να βάλουν το κινητό τους στο αθόρυβο πριν από την είσοδο τους στη συνεδρία. Η πολιτική πρέπει να ισχύει και για τους δύο, αλλιώς δείχνει έλλειψη σεβασμού προς τον θεραπευόμενο και το χρόνο τους στη συνεδρία. Οι ψυχοθεραπευτές δεν θα πρέπει σχεδόν ποτέ να δέχονται τηλεφωνικές κλήσεις ενώ βρίσκονται σε συνεδρία (εκτός από αληθινή έκτακτη ανάγκη) και θα πρέπει να στραφούν μακριά από οποιουσδήποτε άλλους περισπασμούς, όπως να κοιτάζουν τον υπολογιστή τους. Σε έναν κόσμο που εκτιμά όλο και περισσότερο το multi-tasking, οι θεραπευόμενοι αναζητούν καταφύγιο από τέτοιους περισπασμούς στο γραφείο του ψυχοθεραπευτή τους.
7. Να εκφράζουν φυλετικές, σεξουαλικές, μουσικές, θρησκευτικές και διάφορες προτιμήσεις τρόπου ζωής
Αν και είναι επέκταση της κακής συνήθειας «υπερβολική αποκάλυψη», αυτή η συνθήκη έχει τη δική της σημασία. Οι θεραπευόμενοι γενικά δεν θέλουν να ακούσουν για τις προσωπικές προτιμήσεις του ψυχοθεραπευτή, όταν πρόκειται για τη σεξουαλικότητα, τη φυλή, τη θρησκεία ή τον τρόπο ζωής τους. Εκτός εάν η ψυχοθεραπεία στοχεύει ειδικά σε μία από αυτές τις περιοχές, αυτοί οι τύποι των αποκαλύψεων είναι συνήθως καλύτερα να μην αναφερθούν. Ενώ θα ήταν καλό να αναφερθεί κάτι εν παρόδω (εφ’ όσον δεν είναι προσβλητικό), ένας ψυχοθεραπευτής που ξοδεύει μια ολόκληρη συνεδρία συζητώντας για τους αγαπημένους του μουσικούς ή την προτίμησή του για ένα συγκεκριμένο θρησκευτικό εδάφιο, δεν είναι πιθανό ότι θα βοηθήσει τους θεραπευόμενούς του.
8. Να φέρνετε το κατοικίδιό σας στη συνεδρία
Εκτός και αν πάρετε την άδεια εκ των προτέρων, οι ψυχοθεραπευτές δεν πρέπει να φέρουν τα κατοικίδιά τους στο γραφείο. Ενώ μερικές φορές οι ψυχοθεραπευτές βλέπουν τους θεραπευόμενους σε ένα γραφείο στο σπίτι τους, τα κατοικίδια ζώα πρέπει να μένουν έξω από το γραφείο, όταν ο ψυχοθεραπευτής έχει συνεδρία. Για τον θεραπευόμενο , μια συνεδρία ψυχοθεραπείας είναι ένα καταφύγιο και ένα μέρος ειρήνης και θεραπείας – τα κατοικίδια ζώα μπορεί να διαταράξουν αυτή την γαλήνη και την ηρεμία. Η ψυχοθεραπεία δεν είναι ένα κατάλληλο μέρος για να βρίσκονται τα κατοικίδια.
9. Το αγκάλιασμα και η φυσική επαφή
Η φυσική επαφή μεταξύ θεραπευόμενου και ψυχοθεραπευτή πρέπει πάντα να καθορίζεται και να υπάρχει συμφωνία και από τα δύο μέλη εκ των προτέρων. Ναι, αυτό περιλαμβάνει την αγκαλιά. Μερικοί θεραπευόμενοι ενοχλούνται από τέτοιες επαφές ή αγκάλιασματα και δεν τα θέλουν (ακόμα κι αν είναι κάτι που ένας ψυχοθεραπευτής μπορεί να κάνει συνήθως). Και οι δύο ψυχοθεραπευτής και θεραπευόμενος, θα πρέπει πάντα να ενημερώνουν εκ των προτέρων πριν επιχειρήσουν κάθε είδους σωματική επαφή και να σεβαστούν τις επιθυμίες του άλλου ατόμου. Μία σεξουαλική σχέση ή ένα σεξουαλικό άγγιγμα δεν είναι ποτέ κατάλληλα στη σχέση της ψυχοθεραπείας.
10. Ακατάλληλη προβολή πλούτου ή ρούχων
Οι ψυχοθεραπευτές είναι πρώτα από όλα επαγγελματίες οπότε κάθε επίδειξη πλούτου και στυλ θα πρέπει να απορρίπτεται, αντιθέτως θα πρέπει να υιοθετείται ένα πιο κατάλληλο και μετριοπαθές ύφος ντυσίματος. Ένας ψυχοθεραπευτής βουτηγμένος σε ακριβά κοσμήματα είναι ένα αποθαρρυντικό σημάδι για τους περισσότερους θεραπευόμενους, όπως είναι οι μπλούζες ή τα φορέματα που δείχνουν πολύ δέρμα ή μπούστο. Η υπερβολικά απλή ένδυση από την άλλη μπορεί επίσης να είναι ένα πρόβλημα. Τα τζιν μπορεί να υποδεικνύουν μία πάρα πολύ απλή προσέγγιση σε μια επαγγελματική υπηρεσία την οποία ο θεραπευόμενος πληρώνει.
11. Να κοιτάτε συνεχώς την ώρα
Σε κανέναν δεν αρέσει να αισθάνεται ότι είναι βαρετός προς τον άλλον. Δυστυχώς ο ψυχοθεραπευτής ο οποίος δεν έχει μάθει πώς να λέει ότι έφτασε η ώρα της συνεδρίας στο τέλος της χωρίς να ελέγχει το ρολόι κάθε πέντε λεπτά, θα γίνει αντιληπτός από τον θεραπευόμενο. Οι πιο έμπειροι ψυχοθεραπευτές έχουν μια καλή αίσθηση του πόση ώρα έχει περάσει σε μια συνεδρία χωρίς να χρειάζεται να ελέγχουν το ρολόι μέχρι να φτάσει η συνεδρία προς το τέλος της. Αλλά μερικοί ψυχοθεραπευτές φαίνεται να είναι μανιωδώς ψυχαναγκαστικοί στον έλεγχο του χρόνου κάτι που ο θεραπευόμενος το προσέχει (και εσωτερικά μπορεί οι ίδιοι να λένε στον εαυτό τους οτι αυτά που λένε στον ψυχοθεραπευτή δεν είναι πραγματικά σημαντικά για εκείνον).
12. Η υπερβολική καταγραφή σημειώσεων
Οι σημειώσεις είναι ένα τυπικό μέρος της ψυχοθεραπείας. Πολλοί ψυχοθεραπευτές δεν λαμβάνουν σημειώσεις κατά τη διάρκεια μιας συνεδρίας, επειδή μπορεί να τους αποσπά την προσοχή από τη διαδικασία της ψυχοθεραπείας. Αντίθετα βασίζονται στη μνήμη τους για να καλύψουν τα κυριότερα σημεία της συνεδρίας, αφότου έχει τελειώσει. Μερικοί ψυχοθεραπευτές, ωστόσο, πιστεύουν ότι πρέπει να καταγράφουν στις σημειώσεις τους κάθε λεπτομέρεια της συνεδρίας και μανιωδώς λαμβάνουν σημειώσεις κατά τη διάρκεια των συνεδριών. Τέτοια συνεχής λήψη σημειώσεων είναι μια απόσπαση της προσοχής για τους περισσότερους θεραπευόμενους και μερικοί μπορεί να θεωρήσουν ότι ο ψυχοθεραπευτής χρησιμοποιεί τη συμπεριφορά αυτή για να κρατήσει μια συναισθηματική απόσταση από τον θεραπευόμενο. Αν η λήψη σημειώσεων γίνεται κατά τη διάρκεια της συνεδρίας, θα πρέπει να γίνεται με φειδώ και διακριτικά.
Πηγή: psychcentral.com
Απόδοση – Επιμέλεια: PsychologyNow.gr
