Μία μελέτη-ορόσημο στη μακροχρόνια προσπάθεια να εφαρμοστούν οι εξελίξεις της νευροεπιστήμης στις ψυχιατρικές διαταραχές.
Αυτή η μελέτη δείχνει τον δρόμο για ένα νέο παράδειγμα, που χρειαζόταν απεγνωσμένα η ψυχιατρική. Αναπτύξαμε μια προσέγγιση ιατρικής ακριβείας, η οποία αντιμετώπισε με επιτυχία την κατάθλιψη που ήταν ανθεκτική στη θεραπεία, αναγνωρίζοντας και προσαρμόζοντας το δίκτυο στον εγκέφαλο της ασθενούς, το οποίο αποκλειστικά σχετίζεται με τα συμπτώματά της, δήλωσε ο καθηγητής Ψυχιατρικής Άντριου Κρίσταλ.
Προηγούμενες κλινικές δοκιμές είχαν περιορισμένη επιτυχία στην αντιμετώπιση της κατάθλιψης με την παραδοσιακή εν τω βάθει εγκεφαλική διέγερση, εν μέρει επειδή οι περισσότερες συσκευές μπορούν να προκαλέσουν συνεχή ηλεκτρική διέγερση συνήθως μόνο σε μια περιοχή του εγκεφάλου. Μια σημαντική πρόκληση στο πεδίο είναι ότι η κατάθλιψη μπορεί να περιλαμβάνει διαφορετικές εγκεφαλικές περιοχές σε διαφορετικούς ανθρώπους.
Αυτό που έκανε επιτυχή τη συγκεκριμένη μελέτη ήταν η ανακάλυψη ενός νευρικού βιοδείκτη –ένα συγκεκριμένο μοτίβο εγκεφαλικής δραστηριότητας που υποδηλώνει την έναρξη των συμπτωμάτων– και η ικανότητα της ομάδας να προσαρμόσει μια νέα συσκευή εγκεφαλικής διέγερσης ώστε να ανταποκρίνεται μόνο όταν αναγνωρίζει αυτό το μοτίβο.
Έπειτα η συσκευή διεγείρει μια διαφορετική περιοχή του εγκεφαλικού κυκλώματος, δημιουργώντας μια κατά παραγγελία, άμεση θεραπεία, που είναι μοναδική τόσο για τον εγκέφαλο της ασθενούς όσο και για το νευρικό κύκλωμα που προκαλεί την ασθένεια.
Αυτή η εξατομικευμένη προσέγγιση μείωσε τα καταθλιπτικά συμπτώματα της ασθενούς σχεδόν αμέσως, σε αντίθεση με τις τέσσερις έως οκτώ εβδομάδες που χρειάζονται τα συνηθισμένα μοντέλα θεραπείας, και λειτούργησε για τους 15 μήνες που η ασθενής είχε την εμφυτευμένη συσκευή. Για ασθενείς με μακροχρόνια κατάθλιψη που αντιστέκεται στη θεραπεία αυτό το αποτέλεσμα μπορεί να αλλάξει τα δεδομένα.
Μέσω αυτής της πρωτοβουλίας, ο νευροχειρουργός Έντουαρντ Τσανγκ και οι συνεργάτες του πραγματοποίησαν μελέτες για την κατανόηση της κατάθλιψης και του άγχους σε ασθενείς που κάνουν χειρουργική θεραπεία για επιληψία, για τους οποίους οι διαταραχές διάθεσης είναι επίσης συνηθισμένες. Η ομάδα ανακάλυψε μοτίβα ηλεκτρικής εγκεφαλικής δραστηριότητας που σχετίστηκαν με καταστάσεις διάθεσης και αναγνώρισε νέες εγκεφαλικές περιοχές που θα μπορούσαν να διεγερθούν για ανακούφιση της καταθλιπτικής διάθεσης.
Με τα αποτελέσματα της προηγούμενης έρευνας για οδηγό, ο Τσανγκ, ο Κρίσταλ και οι συνεργάτες τους ανέπτυξαν μια στρατηγική που βασίζεται σε δύο βήματα που δεν έχουν χρησιμοποιηθεί ξανά στην ψυχιατρική έρευνα: τη χαρτογράφηση του κυκλώματος κατάθλιψης της ασθενούς και τον χαρακτηρισμό του νευρικού βιοδείκτη της.
Η ομάδα αξιολόγησε τη νέα προσέγγιση τον Ιούνιο του 2020, όταν ο Τσανγκ εμφύτευσε μια νευροδιεγερτική συσκευή, την οποία είχε χρησιμοποιήσει επιτυχημένα στη θεραπεία της επιληψίας. Για να εξατομικεύσει τη θεραπεία, ο Τσανγκ έβαλε ένα από τα ηλεκτρόδια της συσκευής στην εγκεφαλική περιοχή όπου η ομάδα είχε εντοπίσει τον βιοδείκτη και το άλλο ηλεκτρόδιο στην περιοχή του κυκλώματος κατάθλιψης της ασθενούς όπου η διέγερση ανακούφισε καλύτερα τα συμπτώματα διάθεσης.
Το πρώτο ηλεκτρόδιο συνεχώς παρακολουθούσε τη δραστηριότητα. Όταν ανίχνευσε τον βιοδείκτη, η συσκευή έδωσε σήμα στο άλλο ηλεκτρόδιο να μεταδώσει μια μικροσκοπική δόση ηλεκτρισμού για έξι δευτερόλεπτα, η οποία έκανε τη νευρική δραστηριότητα να αλλάξει.
Η αποτελεσματικότητα της θεραπείας έδειξε ότι όχι μόνο αναγνωρίσαμε το σωστό εγκεφαλικό κύκλωμα και βιοδείκτη, αλλά μπορέσαμε να το επαναλάβουμε σε μια εντελώς διαφορετική, μεταγενέστερη φάση με τη χρήση της εμφυτευμένης συσκευής, δήλωσαν οι ερευνητές.
Διαβάστε σχετικά: 9 γνωστικές διαστρεβλώσεις της κατάθλιψης
Μεταφράζοντας τα νευρικά κυκλώματα σε νέες προοπτικές
Για την ασθενή, ο τελευταίος χρόνος πρόσφερε μια ευκαιρία για πραγματική πρόοδο, έπειτα από χρόνια αποτυχημένων θεραπειών. Ωστόσο, ενώ η νέα προσέγγιση φαίνεται πολλά υποσχόμενη, η ερευνητική ομάδα προειδοποιεί ότι αυτή είναι μόνο η πρώτη ασθενής στην πρώτη δοκιμή.
Η έγκριση της θεραπείας από τον FDA είναι ακόμα μακριά, όμως η μελέτη ανοίγει νέα μονοπάτια για την αντιμετώπιση της βαριάς κατάθλιψης. Σύμφωνα με τους ερευνητές, η κατανόηση των εγκεφαλικών κυκλωμάτων που συνδέονται με την κατάθλιψη είναι πιθανό να καθοδηγήσει μελλοντικές μη επεμβατικές θεραπείες που μπορούν να ρυθμίσουν αυτά τα κυκλώματα.
Έρευνα: Closed-loop neuromodulation in an individual with treatment-resistant depression, Nature Medicine (2021).
Απόδοση – Επιμέλεια: Ισμήνη Τσοχαλή, επιμελήτρια κειμένων
Πηγή
*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*