Φοβίες όλοι έχουμε κι όλοι προσπαθούμε να απαλλαγούμε από αυτές. Η φοβία είναι μια υπερβολική ανησυχία για κάτι που ξέρουμε ότι θα συμβεί ή που έχει πιθανότητα να συμβεί. Κάποιες φορές το αντικείμενο του φόβου υπάρχει μόνο στο μυαλό μας και στην φαντασία του καθενός.
Οι φοβίες πηγάζουν από την εμπειρία και από την μίμηση. Για παράδειγμα, η εξελικτική θεωρία υποστηρίζει ότι ο φόβος των ανθρώπων για το σκοτάδι έχει περάσει στο DNA μας από τότε που οι πρώτοι άνθρωποι απέφευγαν να κυκλοφορούν την νύχτα, καθώς θεωρούσαν ότι κρύβει κιδύνους και τα άγρια θηρια ήταν πιο εύκολο να τους επιτεθούν. Η συμπεριφορική θεωρία από την άλλη ενθαρρύνει την πιθανότητα οι φοβίες να είναι προϊόν μίμησης και μάθησης. Βλέπουμε λόγω χάρη αγαπημένα μας πρόσωπα να φοβούνται τα ύψη, τους κλειστούς χώρους, και αυτό μεταφράζεται στο μυαλό μας σαν απειλή. Τέλος, η προηγούμενη εμπειρία μπορεί να οδηγήσει στην γενίκευση της φοβίας. Αν κάποιος κλειδώθηκε στο μπάνιο χωρίς αέρα είναι λογικό να αισθάνεται μια απέχθεια για τους κλειστούς χώρους.
Οι φοβίες δημιουργούν πολλά προβλήματα στην καθημερινότητα των ανθρώπων. Ας πάρουμε για παράδειγμα έναν άνθρωπο που φοβάται τους κλειστούς και σκοτεινούς χώρους. Πόσο εύκολο θα είναι για αυτόν να μπει σε ένα ασανσέρ; Πόσο επώδυνο να κατέβει σε ένα υπόγειο ή μια στοά; Ακόμα και η χρήση του μετρό ή άλλων μέσων συγκοινωνίας τις ώρες αιχμής θα αποτελεί ένα μαρτύριο για αυτόν.
Τι μπορείτε να κάνετε; Οι περισσότεροι άνθρωποι αρχίζουν να αποφεύγουν το αντικείμενο του φόβου τους. Αντί να χρησιμοποιήσουν το ασανσέρ, ανεβαίνουν με τις σκάλες. Αντί να χρησιμοποιήσουν το μετρό, κολλούν στην κίνηση και καθυστερούν στη δουλειά τους. Ωστόσο, η αποφυγή είναι μια προσωρινή λύση, η οποία θα οδηγήσει σε ακόμα μεγαλύτερη εδραίωση και γενίκευση της φοβίας. Μια άλλη εναλλακτική είναι να χρησιμοποιεί κανείς τη λογική του και τις θετικές σκέψεις, ώστε να μην καλλιεργεί την φοβία και να δοκιμάζει να την αντιμετωπίζει. Παρόλα αυτά και αυτή η εναλλακτική είναι προσωρινή, αφού η φοβία θα μετασχηματιστεί και θα μεταφραστεί σε κάτι άλλο πιο περίπλοκο και βαθύ.
Ο κάθε θεραπευτής μπορεί να προσαρμόσει ένα ατομικό πρόγραμμα θεραπείας, βασισμένο στις ανάγκες του κάθε θεραπευόμενου. Ανάλογα με το είδος της φοβίας, και το πόσο καλά είναι εδραιωμένη, εφαρμόζεται και η κάθε θεραπεία. Θεραπευτής και θεραπευόμενος συμμετέχουν ενεργά ώστε να ξεπεράσει ο δεύτερος τη φοβία του. Μη διστάσετε λοιπόν, εμπιστευτείτε κάποιον για να πολεμήσετε μαζί τις φοβίες σας!
