Η Παγκόσμια Ημέρα Αυτισμού γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 2 Απριλίου και καθιερώθηκε με απόφαση της γενικής συνέλευσης του ΟΗΕ την 1η Νοεμβρίου 2007. Σκοπός της Παγκόσμιας Ημέρας Αυτισμού είναι να ενημερώσει την παγκόσμια κοινή γνώμη για τον αυτισμό ως διαταραχή, για την καταπολέμηση του στίγματος που διέπει τους ανθρώπους με αυτισμό και τα βήματα που πρέπει να γίνουν για την ομαλή ένταξη των αυτιστικών ατόμων στην κοινωνία.
Η διαταραχή του αυτιστικού φάσματος
H διαταραχή του αυτιστικού φάσματος (Autism Spectrum Disorder) και ο αυτισμός ορίζουν μια ομάδα σύνθετων διαταραχών της ανάπτυξης του εγκεφάλου. Στην ομπρέλα αυτών των διαταραχών αναφέρονται:
- Ο Αυτισμός
- Η Διαταραχή Asperger
- Η Διαταραχή Rett
- Η Άτυπη Αυτιστική Διαταραχή
- Η Παιδική Αποδιοργανωτική Διαταραχή
Με τη δημοσίευση της 5ης έκδοσης του Διαγνωστικού και Στατιστικού Εγχειριδίου Ψυχικών Διαταραχών τον Μάιο του 2013, όλες οι διαταραχές αυτισμού συγχωνεύθηκαν σε μία διάγνωση-«ομπρέλα» της «Διαταραχής του Αυτιστικού Φάσματος». Αυτές οι διαταραχές αποτυπώνονται στον άνθρωπο σε διάφορους βαθμούς, μέσα από δυσκολίες στην κοινωνική αλληλεπίδραση, στη λεκτική και μη λεκτική επικοινωνία και στις επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές.
Τι προκαλεί τον αυτισμό;
Ο αυτισμός χαρακτηρίζεται κυρίως από μία γενετική προδιάθεση, στην οποία ένας αριθμός μη γενετικών ή «περιβαλλοντικών» παραγόντων, φαίνεται να αυξάνει περαιτέρω τον κίνδυνο ενός παιδιού να γεννηθεί με αυτισμό. Η σαφέστερη απόδειξη αυτών των παραγόντων κινδύνου αυτισμού, περιλαμβάνει γεγονότα πριν και κατά τη διάρκεια της γέννησης. Αυτά ενδεχομένως να αναφέρονται στην προχωρημένη ηλικία των γονέων κατά τη στιγμή της σύλληψης (και των δύο), σε μητρική ασθένεια κατά την εγκυμοσύνη και σε ορισμένες δυσκολίες κατά τον τοκετό, ιδιαίτερα εκείνες που αφορούν στις περιόδους στέρησης του οξυγόνου στον εγκέφαλο του μωρού. Είναι σημαντικό να έχουμε κατά νου ότι τα στοιχεία αυτά, από μόνα τους, δεν προκαλούν αυτισμό. Περισσότερο, σε συνδυασμό με γενετικούς παράγοντες επικινδυνότητας, φαίνεται να αυξάνουν συγκρατημένα τον κίνδυνο του αυτισμού.
Αν θα μπορούσε κανείς να ρωτήσει πριν από λίγο καιρό, «τι προκαλεί τον αυτισμό», η απάντηση στο ερώτημα αυτό θα ήταν «δεν έχουμε ιδέα». Η έρευνα όμως που έχει διεξαχθεί τα τελευταία χρόνια έρχεται να δώσει μερικές απαντήσεις. Πρώτα από όλα, γνωρίζουμε πλέον ότι δεν υπάρχει μια αιτία του αυτισμού, όπως ακριβώς δεν υπάρχει και ένα είδος αυτισμού. Κατά τα τελευταία πέντε χρόνια, οι επιστήμονες έχουν εντοπίσει μια σειρά από σπάνιες γονιδιακές αλλαγές ή μεταλλάξεις, που σχετίζονται με τον αυτισμό. Ένας μικρός αριθμός από αυτές είναι επαρκής για να προκαλέσει τον αυτισμό από μόνες τους. Οι περισσότερες περιπτώσεις του αυτισμού, ωστόσο, φαίνεται να προκαλούνται από ένα συνδυασμό των επικίνδυνων γονιδίων του αυτισμού και από περιβαλλοντικούς παράγοντες που επηρεάζουν την πρώιμη ανάπτυξη του εγκεφάλου.
Άνθρωποι με εξαιρετικές δυνάμεις
Κάθε άτομο με αυτισμό είναι ιδιαίτερο και μοναδικό. Πολλά από αυτά που βρίσκονται στο αυτιστικό φάσμα έχουν εξαιρετικές ικανότητες στις οπτικές δεξιότητες, στη μουσική και στον ακαδημαϊκό τομέα. Περίπου το 40% αυτών, έχει παρατηρηθεί ότι έχει πάνω από το μέσο όρο όσον αφορά στις πνευματικές ικανότητες. Πράγματι, πολλά άτομα στο αυτιστικό φάσμα αξίζει να νιώθουν υπερηφάνεια για τις ιδιαίτερες ικανότητές τους και τους«αόρατους» τρόπους θέασης του κόσμου. Άλλα άτομα όμως με αυτισμό έχουν σημαντική αναπηρία και δεν είναι σε θέση να ζήσουν ανεξάρτητα. Περίπου το 25% των ατόμων με διαταραχή φάσματος δεν μπορούν να επικοινωνήσουν λεκτικά, αλλά σίγουρα μπορούν να μάθουν να επικοινωνούν με άλλους τρόπους.
Αποστολή των ανθρώπων που ζουν και βρίσκονται κοντά στους ανθρώπους με αυτισμό, από οποιαδήποτε θέση, είναι να βελτιώσουν τις ζωές όλων εκείνων που βρίσκονται στο αυτιστικό φάσμα. Για κάποιους, αυτό σημαίνει την ανάπτυξη και την υποστήριξη των πιο αποτελεσματικών θεραπειών που μπορούν να αντιμετωπίσουν τις σημαντικές προκλήσεις στην επικοινωνία και τη σωματική υγεία. Για άλλους, αυτό σημαίνει αύξηση της αποδοχής, σεβασμού και υποστήριξης. Από όποια θέση όμως και να βρίσκεται κανείς, δεν πρέπει να ξεχνάει ότι αυτοί οι άνθρωποι βρίσκονται δίπλα μας και διαθέτουν εξαιρετικές δυνάμεις, όπως αποτυπώνονται στο παρακάτω βίντεο.
