Τα άτομα που είναι έντονα ψυχοπαθητικά μπορεί να δείχνουν στην αρχή γοητευτικά και με αυτοπεποίθηση. Όμως, έχουν την τάση να συμπεριφέρονται δόλια και σε κάποιες περιπτώσεις βίαια. Η γνώση των βασικών χαρακτηριστικών της ψυχοπάθειας θα μπορούσε να μας βοηθήσει να αποφύγουμε τη χειραγώγηση.
Τι σημαίνει όταν αποκαλούμε κάποιον ψυχοπαθητικό; Αν και ελκυστικό και χαρισματικό στην επιφάνεια, το ψυχοπαθητικό άτομο είναι ναρκισσιστικό στο ύφος και χωρίς ηθικούς ενδοιασμούς. Ως τέτοιο, στερείται αυτοσυγκράτησης εφόσον παίρνει αυτό που επιθυμεί. Αν και μπορεί να δείχνει γοητευτικό στην αρχή, μπορεί να αλλάξει εύκολα και, χωρίς προειδοποίηση ή φανερή πρόκληση, να γίνει ύπουλο, σκληρό ή ακόμη και επικίνδυνο.
Σε αντίθεση με τον τυπικό εγωκεντρικό τύπο, ο ψυχοπαθητικός χαρακτήρας δεν είναι απλά μεταβατικός στις σχέσεις του (ανταποδοτική προσέγγιση), αλλά αυτό είναι καθοριστικό στοιχείο της φύσης του: οι άνθρωποι χρησιμοποιούνται για όσα μπορούν να κάνουν γι’ αυτόν. Επίσης, η μερίδα του λέοντος στην ψυχοπάθεια ανήκει στο αντρικό φύλο.
Οπότε, πώς ξεχωρίζει κάποιος ένα τόσο απρόβλεπτο και πιθανά επικίνδυνο είδος από όσους είναι πραγματικά γοητευτικοί και ευχάριστοι; Ακολουθούν, περιληπτικά, επτά χαρακτηριστικά που θα πρέπει να σας προειδοποιήσουν ότι αντιμετωπίζετε μια ψυχοπαθητική προσωπικότητα.
1. Επιφανειακή γοητεία
Ο νέος συνάδελφος δείχνει να είναι ομιλητικός και να ενδιαφέρεται να γνωρίσει εσένα και άλλους συναδέλφους. Αρχικά, έμοιαζε συμπαθητικός. Σύντομα, αρχίζεις να αισθάνεσαι ότι είναι μάλλον επιτήδειος και ψεύτικος. Για παράδειγμα, μιλάει για τη γυναίκα του σαν να την αγαπάει, όμως εστιάζει πάντοτε στην εμφάνισή της.
Επίσης παρατηρείς το αδιάκοπο φλερτ του με τις συναδέλφους και την ενοχλητική τάση του να λέει όχι και τόσο διακριτικά σεξουαλικά υπονοούμενα. Κατόπιν σκέψης, συνειδητοποιείς ότι είναι ένας τύπος που το στιλ του είναι να γοητεύει και να παραπλανά και όχι να γίνεται φίλος και να δένεται με τους άλλους.
2. Διογκωμένη αυτοεκτίμηση
Είναι ο τύπος που πάντα παίρνει τα εύσημα, είτε τα αξίζει είτε όχι. Όχι μόνο είναι ένας πομπώδης καυχησιάρης, αλλά υποτιμάει αυτούς που θεωρεί ανταγωνιστές. Η επιθυμία του είναι όχι μόνο να νικήσει αλλά να κυριαρχήσει, ακόμη κι αν αυτό σημαίνει ότι πρέπει να καταστρέψει.
Αν ο βαθμός της ψυχοπάθειας είναι ακραίος, αυτό μπορεί να σημαίνει ότι ο ψυχοπαθής θα είναι πρόθυμος να γίνει βίαιος, αν είναι απαραίτητο.
3. Δολιότητα
Αυτό το χαρακτηριστικό σχετίζεται με διαστρεβλωμένη αυτοεκτίμηση, μειωμένη ικανότητα σύνδεσης με τους άλλους ανθρώπους και ανάγκη να είναι πάντοτε στην κορυφή. Προκειμένου να φτάσει εκεί ή να θεωρήσει ότι έφτασε εκεί, ο ψυχοπαθής θα πει ψέματα, θα εξαπατήσει, θα χειραγωγήσει, θα αλλοιώσει την αλήθεια και θα εκλογικεύσει.
Μπορεί να υπονομεύσει τους συναδέλφους ή να ζητήσει τα εύσημα για μια εργασία για την οποία έλεγε πολλά, αλλά στην πραγματικότητα συνέβαλε λίγο όταν έπρεπε να αφιερώσει χρόνο για να την ολοκληρώσει. Ικανός στην τέχνη της χειραγώγησης, θα το κάνει με τρόπο που είναι δύσκολο να αντικρούσεις.
Για παράδειγμα, έχει ήδη βολιδοσκοπήσει την ιεραρχία στη δουλειά και αφιέρωσε χρόνο στο γλείψιμο των προϊσταμένων, με αποτέλεσμα να είναι ριψοκίνδυνο να τον αντικρούσεις ευθέως.
Διαβάστε σχετικά: Η συναισθηματική ζωή του ψυχοπαθητικού
4. Ρηχά συναισθήματα
Αυτό που μπορεί να κάνει το συγκεκριμένο χαρακτηριστικό έντονα αντιφατικό είναι ότι, όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, ο ψυχοπαθής συμμετέχει επιφανειακά και μπορεί να δείχνει εκφραστικά «παρών». Το βάθος των συναισθημάτων διαψεύδεται από ανάλγητη αδιαφορία.
Για παράδειγμα, μπορεί να σοκαριστείτε όταν διαπιστώσετε ότι ο τύπος με τον οποίο μιλούσατε και φαινόταν να ενδιαφέρεται, αλλάζει απότομα θέμα συζήτησης, τη στιγμή που του λέγατε για το αυτοκινητικό ατύχημα του φίλου σας ή για τον ξαφνικό υψηλό πυρετό του γιου σας. Αρχίζετε να αντιλαμβάνεστε ότι βλέπει τους άλλους ως εργαλεία για να εξυπηρετεί τα προσωπικά του συμφέροντα.
Αν και δυσανασχετεί με την παρούσα ηγεσία, ο στόχος του είναι να χρησιμοποιήσει τις σχέσεις του με τους ισχυρούς προκειμένου να αποκομίσει ιδιαίτερη εύνοια στη δουλειά. Όμως, δεν χάνει ποτέ την ευκαιρία να υπονομεύσει τους ανωτέρους του, ιδιαίτερα αν αυτό θα τον βοηθήσει στις επαγγελματικές του φιλοδοξίες.
5. Ανία και ανάγκη για ερεθίσματα
H τάση να αισθάνεται ανία σχετίζεται με μια ισχυρή παρόρμηση για την αναζήτηση ερεθισμάτων, μαζί με συναισθηματική ρηχότητα. Χωρίς ιδιαίτερη αληθινή σύνδεση με άλλους ανθρώπους και με ταμπεραμέντο που πάντοτε επιζητά έντονες συγκινήσεις, ο ψυχοπαθής ρισκάρει εύκολα και επιδεικνύει επικίνδυνες συμπεριφορές.
6. Μια ιστορία ύποπτης συμπεριφοράς
Εφόσον ο ψυχοπαθής έχει περιορισμένο έως και ανύπαρκτο ηθικό πυρήνα, η συμπεριφορά του με σκοπό την αναζήτηση συγκινήσεων δεν έχει όρια, γεγονός που μακροπρόθεσμα μπορεί να το πληρώσει. Συνήθως όμως είναι πολύ αργά για τα θύματά του.
7. Ένας γρίφος αντιφάσεων
Ως συνέπεια της ικανότητάς τους στη χειραγώγηση και την απάτη, οι ψυχοπαθητικοί μπορεί να είναι δύσκολο να αποκρυπτογραφηθούν, κατά πολύ λόγω της ικανότητάς τους να παρουσιάζουν τους εαυτούς τους ως συμπαθητικούς και ακόμη και ευαίσθητους ανθρώπους.
Βιβλιογραφία
- Lettieri, R (2021). Decoding Madness: A forensic psychologist explores the criminal mind. Prometheus Press. Chapters 6 and 11
- Workman, Lance. “Interview: The memory worrior.” The psychologist; The British Psychological Society 25. (2012): 526-529.
- Kiehl, K (2014). Psychopath Whisperer: The science of those without conscience. Broadway Books.
Απόδοση: Έφη Μεσιτίδου
Επιμέλεια: Ισμήνη Τσοχαλή, επιμελήτρια κειμένων
Πηγή
*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*