PsychologyNow Team

Ποια είναι διαφορά μεταξύ της άνοιας και της νόσου του Αλτσχάιμερ;

Ποια είναι διαφορά μεταξύ της άνοιας και της νόσου του Αλτσχάιμερ;

PsychologyNow Team
ηλικιωμένη γυναίκα με άνοια στην παραλία βλέπει τη θάλασσα
Image credit: Pixabay / pexels.com

Η άνοια και η νόσος του Αλτσχάιμερ παρουσιάζουν ομοιότητες, ωστόσο πρόκειται για δύο ξεχωριστούς ιατρικούς όρους.


Η άνοια είναι ένας γενικός όρος ο οποίος περιλαμβάνει πολλούς διαφορετικούς τύπους, ένας εκ των οποίων είναι η νόσος του Alzheimer. Κάποιες φορές δημιουργείται σύγχυση ως προς το διαχωρισμό τους, καθώς συχνά τείνουμε να χρησιμοποιούμε χωρίς διάκριση τους συγκεκριμένους όρους.

Η άνοια είναι ένας όρος «ομπρέλα» που χρησιμοποιείται για να περιγράψει ένα σύνολο συμπτωμάτων τα οποία επηρεάζουν ευρέως τη γνωστική λειτουργία, συμπεριλαμβανομένων των ακόλουθων:

  • Μνήμης
  • Σκέψης και συγκέντρωσης
  • Επίλυσης προβλημάτων
  • Γλώσσας
  • Οπτικής αντίληψης

Η νόσος του Alzheimer είναι ένας συγκεκριμένος τύπος άνοιας που προκαλεί σταδιακή εξασθένιση της μνήμης και της σκέψης.

Τι είναι η άνοια;

Η άνοια είναι ένα σύνδρομο, που σημαίνει ότι περιγράφει ένα σύνολο συμπτωμάτων χωρίς κάποια συγκεκριμένη αιτία. Ένα σύνδρομο είναι διαφορετικό από μια ασθένεια, η οποία έχει συγκεκριμένα συμπτώματα και μια συνήθη αιτία.

Η άνοια μπορεί να επηρεάσει ένα ευρύ φάσμα ψυχικών λειτουργιών. Ως αποτέλεσμα, πολλές διαφορετικές ασθένειες και παθήσεις αποτελούν είδη άνοιας.

Η νόσος του Alzheimer είναι η πιο κοινή μορφή άνοιας, ωστόσο υπάρχουν διάφοροι άλλοι τύποι, συμπεριλαμβανομένων των ακόλουθων:

  • Η αγγειακή άνοια, η οποία προκύπτει από εγκεφαλικά επεισόδια ή άλλες παθήσεις που παρεμποδίζουν τη ροή του αίματος στον εγκέφαλο
  • Η άνοια με σωμάτια Lewy, η οποία είναι αποτέλεσμα μη φυσιολογικών αποθεμάτων πρωτεΐνης στον εγκέφαλο
  • Οι μετωποκροταφικές διαταραχές, οι οποίες είναι τύποι άνοιας που προκύπτουν από βλάβη στους μετωπιαίους και κροταφικούς λοβούς του εγκεφάλου

Επίσης, είναι πιθανό να εμφανιστούν ταυτόχρονα πολλοί τύποι άνοιας. Ο όρος για αυτή την περίπτωση είναι η μικτή άνοια.

Αιτίες και παράγοντες κινδύνου

Η αιτία εξαρτάται από τον τύπο άνοιας, ωστόσο οι ακριβείς αιτίες πολλών μορφών άνοιας είναι προς το παρόν ασαφείς.

Ένας από τους βασικούς παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση άνοιας είναι η ηλικία. Στην πραγματικότητα, έως και το 50% των ατόμων ηλικίας 85 ετών και άνω, μπορεί να εκδηλώσουν έναν τύπο άνοιας. Περίπου το 32% των ατόμων ηλικίας άνω των 85 ετών, πλέον εμφανίζουν τη νόσο του Alzheimer.

Τα συμπτώματα τείνουν να επιδεινώνονται καθώς αυξάνεται η ηλικία, αλλά είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι η άνοια δεν αποτελεί φυσιολογικό μέρος της γήρανσης.

Η άνοια είναι πιθανό να εκδηλωθεί και σε μικρότερη ηλικία, ωστόσο είναι πιο συχνή στους μεγαλύτερους ενήλικες.

Προειδοποιητικά σημάδια και συμπτώματα

Κάποιοι άνθρωποι δυσκολεύονται να εντοπίσουν τα συμπτώματα της άνοιας επειδή μπορεί να είναι ήπια. Ωστόσο, σε άλλες περιπτώσεις, θα μπορούσαν να είναι αρκετά σοβαρά ώστε να επηρεάσουν σημαντικά την καθημερινή ζωή τους.

Τα συμπτώματα ποικίλλουν ανάλογα με την περιοχή του εγκεφάλου που επηρεάζει η άνοια, αλλά τα πιο κοινά σημάδια περιλαμβάνουν:

  • Άγχος και ψυχική δυσφορία
  • Πεσμένη διάθεση
  • Αποστασιοποίηση και αδιαφορία
  • Επανάληψη των ίδιων ερωτήσεων
  • Ψύχωση
  • Διαταραχές ύπνου
  • Περιπλάνηση χωρίς εμφανή λόγο
  • Ακατάλληλη συμπεριφορά, όπως κοινωνικές και σεξουαλικές ανεξέλεγκτες παρορμήσεις

Είναι πιθανό τα συμπτώματα της άνοιας να εκδηλωθούν πολλά χρόνια μετά την έναρξή της. Το γεγονός αυτό μπορεί να αποτελεί πρόβλημα όσον αφορά τη διάγνωση και τη θεραπεία του συνδρόμου.

Σημαντική βλάβη μπορεί να έχει ήδη επέλθει σε ένα άτομο πριν επισκεφθεί έναν γιατρό, κάτι που μπορεί να κάνει τη διάγνωση και τη θεραπεία πιο δύσκολη.


Διαβάστε σχετικά: Άνοια- Νόσος Alzheimer: Συμπεριφορικά Συμπτώματα και μη Φαρμακευτικές Παρεμβάσεις


Τι είναι η νόσος του Alzheimer;

Η νόσος του Alzheimer περιλαμβάνει ένα συγκεκριμένο σύνολο συμπτωμάτων που μοιράζονται μια κοινή αιτία.

Οι ερευνητές πιστεύουν ότι η συσσώρευση μη φυσιολογικών πρωτεϊνών σχηματίζει πλάκες και αλλοιώσεις στον εγκέφαλο, που προκαλούν τη νόσο του Alzheimer. Αυτές οι πρωτεΐνες περιβάλλουν τα εγκεφαλικά κύτταρα και μπορεί να καταστρέψουν την ικανότητά τους για επικοινωνία. Αυτό τελικά προκαλεί τον τραυματισμό και το θάνατο των κυττάρων.

Αυτές οι συσσωρεύσεις εμφανίζονται σε συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου, συμπεριλαμβανομένου του ιππόκαμπου. Αυτή η περιοχή παίζει καθοριστικό ρόλο στη μακροπρόθεσμη ανάκληση μνήμης.

Προειδοποιητικά σημάδια και συμπτώματα

Η νόσος του Alzheimer επηρεάζει συγκεκριμένες ψυχικές λειτουργίες επειδή βλάπτει συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου. Προκαλεί κάποια συμπτώματα που είναι κοινά και σε άλλες μορφές άνοιας, όπως:

  • Σύγχυση
  • Αποπροσανατολισμό
  • Προβλήματα μνήμης
  • Αλλαγές διάθεσης

Άλλα συμπτώματα, ειδικότερα για τη νόσο του Alzheimer περιλαμβάνουν:

  • Δυσκολία ανάκλησης παρελθοντικών γεγονότων
  • Δυσκολία ενθύμησης και διατήρησης νέων πληροφοριών
  • Αλλαγές προσωπικότητας, όπως η εκδήλωση επιθετικότητας ή παράνοιας
  • Συνεχή πεσμένη διάθεση
  • Δυσκολία στην κατάποση, στην ομιλία ή στο περπάτημα

Θεραπεία της άνοιας και της νόσου του Alzheimer

Δυστυχώς δεν υπάρχει θεραπεία για την άνοια και οι τρέχουσες θεραπείες δεν μπορούν να ανατρέψουν τη βλάβη που έχει προκληθεί. Οι επιλογές θεραπείας ποικίλλουν ανάλογα με τον τύπο της άνοιας.

Οι θεραπείες για τη νόσο του Alzheimer, για παράδειγμα, στοχεύουν στην ανακούφιση των συμπτωμάτων και περιλαμβάνουν:

  • Φαρμακευτική αγωγή για την απώλεια μνήμης
  • Φαρμακευτική αγωγή για συμπεριφορικές αλλαγές ή κατάθλιψη
  • Γνωστική εκπαίδευση
  • Βοηθήματα ύπνου

Οι θετικές αλλαγές στον τρόπο ζωής αποτελούν σημαντικό μέρος της γενικότερης υγείας και μπορούν να βοηθήσουν στην πρόληψη ή την επιβράδυνση της εξέλιξης της νόσου του Alzheimer και άλλων μορφών άνοιας.

Ορισμένες αλλαγές στον τρόπο ζωής μπορεί να περιλαμβάνουν την υιοθέτηση της μεσογειακής διατροφής και την τακτική σωματική δραστηριότητα. Ωστόσο, η επιβεβαίωση των οφελών αυτών των αλλαγών απαιτεί επιπρόσθετη έρευνα.

Η θεραπεία ατόμων που εμφανίζουν τη νόσο του Alzheimer ή άλλες μορφές άνοιας είναι πολύ απαιτητική. Είναι σημαντικό να βοηθήσουμε τους ανθρώπους να διατηρήσουν όσο το δυνατόν περισσότερη από την ανεξαρτησία τους και να παρέχουμε υποστήριξη όταν είναι απαραίτητο.

Προοπτική

Η προοπτική για τα άτομα με άνοια εξαρτάται από το πόσο νωρίς ένας ειδικός διαγιγνώσκει και αντιμετωπίζει την πάθησή τους. Είναι δυνατόν, ανάλογα με τον τύπο της άνοιας, να εντοπίζονται τα συμπτώματα αρκετά νωρίς ώστε το άτομο να ζήσει για πολλά ακόμη χρόνια και να διατηρήσει όσο το δυνατόν υψηλότερη ποιότητα ζωής.

Η άνοια, γενικότερα, και η νόσος του Alzheimer, ειδικότερα, είναι προοδευτικές διαταραχές χωρίς διαθέσιμες θεραπείες. Η θεραπεία μπορεί να βοηθήσει στην επιβράδυνση του εκφυλισμού των παθήσεων, αλλά δεν μπορεί να τις αποτρέψει.

Ο ρυθμός της γνωστικής μείωσης ποικίλλει σημαντικά, αλλά μπορεί να έχει σοβαρό αντίκτυπο στην ποιότητα ζωής.


Geo Ned
Απόδοση: Γεωργία Νέδιου - τελειόφοιτη φοιτήτρια ψυχολογίας

Επιμέλεια: PsychologyNow.gr
Πηγή

 

Κάντε like στην σελίδα μας στο Facebook 
Ακολουθήστε μας στο Twitter 

Διαβαστε ακομη

Βρείτε μας στα...