Αν υπάρχει κάποιο πλεονέκτημα σε μια ψυχική κρίση είναι το ότι, όταν την ξεπεράσουμε, καταλήγουμε να διαλέγουμε τη ζωή και όχι απλώς να τη βλέπουμε ως δεδομένη συνήθεια.
Όταν νιώθουμε καλά, δεν αντιλαμβανόμαστε ότι ίσως καλλιεργούμε μέσα μας ένα νόημα ζωής, με απλά λόγια έχουμε «λόγους για να ζούμε». Υποθέτουμε απλώς ότι μας αρέσει η ζωή και ότι αυτό μάλλον είναι φυσικό και αναπόφευκτο. Όμως η μεγάλη όρεξη για ζωή δεν είναι απλά μία ωραία διάθεση. Η ψυχική μας δύναμη στηρίζεται μυστικά σε διάφορα συγκεκριμένα στοιχεία, τα οποία, αν και δεν κάνουμε τον κόπο να τα ξεχωρίσουμε, έχουν τις δικές τους διακριτές ταυτότητες.
Μόνο όταν εμφανίζεται κάποια κρίση και πέφτει η διάθεσή μας, αρχίζουμε να νιώθουμε, με λύπη, ποιοι μπορεί να ήταν αυτοί οι λόγοι από την αρχή που νιώθαμε όμορφα. Καθώς χάνουμε τους «λόγους για να ζούμε», τους βλέπουμε πιο ξεκάθαρα.
Συνειδητοποιούμε γιατί για χρόνια σηκωνόμασταν από το κρεβάτι με ενέργεια και σχετικά καλή διάθεση, ανεχόμασταν τις αναποδιές, προσπαθούσαμε να συνεννοηθούμε με τους άλλους και αναμέναμε με προσμονή το αύριο – και αναρωτιόμαστε με απόγνωση πώς θα έχουμε από δω και πέρα τη θέληση και το κουράγιο να συνεχίσουμε.
Η σύνδεσή μας με τη ζωή ίσως βασίζεται στην ευχαρίστηση που μας προσφέρει η εργασία ή η φήμη, η σχέση με το παιδί μας ή έναν φίλο, η ικανότητά του σώματός μας ή η δημιουργικότητά μας. Όταν χάνουμε αυτά τα πλεονεκτήματα, δεν χάνουμε απλώς μια πλευρά της ζωής, ολόκληρη η ζωή μας χάνει τον σκοπό της.
Οι δευτερεύουσες απολαύσεις –ένα χόμπι, ένα ταξίδι, μια έξοδος με φίλους– δεν μπορούν να καλύψουν το κενό. Η ζωή μας διαλύεται. Μπορεί να μη θέλουμε να αυτοκτονήσουμε, αλλά δεν είμαστε ακριβώς ζωντανοί.
Όταν λέμε ότι κάποιος ασθενεί ψυχικά, συχνά εννοούμε ότι έχασε τους λόγους για να παραμείνει ζωντανός. Ο στόχος μας είναι, μέσα από μια σειρά από παρεμβάσεις, να κάνουμε το άτομο που υποφέρει, να ξανανιώσει ότι η ζωή του έχει αξία.
Αυτό φυσικά δεν σημαίνει πως μπορούμε απλώς να πούμε σε κάποιον που υποφέρει ποιες είναι οι απαντήσεις ή να του δώσουμε μια λίστα με επιλογές, χωρίς να λάβουμε υπόψη τον χαρακτήρα του. Είναι σκληρό να πούμε σε κάποιον που πονά να ευθυμήσει επειδή ο ήλιος λάμπει ή επειδή έχει αρκετά χρήματα.
Διαβάστε σχετικά: Η αισιόδοξη πλευρά της ζωής σε εποχές αβεβαιότητας και κρίσης
Αν είναι να επαναφέρουμε την όρεξη για ζωή, αυτό μπορεί να γίνει μόνο με την προϋπόθεση ότι οι άλλοι ήταν αρκετά δημιουργικοί και εξυπηρετικοί ώστε να μάθουν τις ιδιαιτερότητες των απογοητεύσεων και των ατυχιών μας και κατανοούν επαρκώς το πόσο μπορεί να αντιστέκεται το μυαλό μας στις αποκαλούμενες προφανείς και βολικές απαντήσεις.
Συνήθως δεν έχουμε τη δυνατότητα να θεραπευτούμε μόνοι μας. Σε περιπτώσεις απελπισίας, η ικανότητα σκέψης μας διαλύεται (αυτό είναι μεγάλο μέρος της ψυχικής ασθένειας) και έτσι χρειαζόμαστε το μυαλό των άλλων να μας δανείσει υποστήριξη στις απόπειρες που κάνουμε για να ξεδιαλύνουμε τη σύγχυσή μας.
Το πιθανότερο είναι ότι οι λόγοι για να συνεχίσουμε να ζούμε θα φαίνονται πολύ διαφορετικοί μετά την κρίση σε σχέση με αυτούς που είχαμε πριν. Οι φιλοδοξίες και οι χαρές μας θα χρειαστεί να αναζητήσουν εναλλακτικά κανάλια για να διοχετευτούν. Ίσως να μην μπορούμε πια να στηρίξουμε την εμπιστοσύνη μας στον παλιό κοινωνικό κύκλο, δουλειά, σύντροφο ή τρόπο σκέψης μας.
Θα χρειαστεί να δημιουργήσουμε νέες ιστορίες σχετικά με το ποιοι είμαστε και το τι έχει σημασία. Μπορεί να χρειαστεί να συγχωρήσουμε τον εαυτό μας για κάποια πράγματα, να αφήσουμε πίσω την ανάγκη μας να νιώθουμε εξαιρετικοί, να εγκαταλείψουμε κάποιες φιλοδοξίες και να πάψουμε να φανταζόμαστε ότι το μυαλό μας μπορεί να είναι τόσο λογικό και αξιόπιστο όσο ελπίζαμε. Μπορεί να συνεχίσουμε να ζούμε απλώς γιατί σε κάθε άνθρωπο αξίζει κατανόηση – και γιατί κάνουμε το καλύτερο που μπορούμε με τον μόνο τρόπο που ξέρουμε.
Αν υπάρχει κάποιο πλεονέκτημα σε μια ψυχική κρίση είναι το ότι, όταν την ξεπεράσουμε, καταλήγουμε να διαλέγουμε τη ζωή και όχι απλώς να τη βλέπουμε ως δεδομένη συνήθεια. Όσοι επιστρέφουμε από το σκοτάδι μπορεί να είμαστε επιβαρυμένοι με χίλιους τρόπους, αλλά τουλάχιστον έχει χρειαστεί να βρούμε, αντί να υποθέτουμε ή να απλώς να αποδεχόμαστε, κάποιους λόγους για τους οποίους βρισκόμαστε εδώ. Κάθε μέρα που συνεχίζουμε θα είναι μια κερδισμένη μέρα και η ικανοποίησή μας θα είναι πιο έντονη και η ευγνωμοσύνη μας πιο βαθιά γιατί φτάσαμε εδώ συνειδητά.
Απόδοση: Ισμήνη Τσοχαλή, επιμελήτρια κειμένων
Πηγή
