PsychologyNow Team

Το κυνήγι της ευτυχίας: η αυτοπραγμάτωση και το λάθος του Maslow

Το κυνήγι της ευτυχίας: η αυτοπραγμάτωση και το λάθος του Maslow

PsychologyNow Team

Στη ζωή αξιολογούμε τη σπουδαιότητα των πραγμάτων. Για κάποιους σημαντικά είναι τα χρήματα. Για άλλους, η οικογένεια. Ένα παιδί ίσως θεωρήσει σημαντικό κάτι πιο χειροπιαστό όπως το παγωτό, ενώ μια ηλικιωμένη γυναίκα μπορεί να θεωρήσει πως σημαντική είναι μια ιδέα, μια ιδεολογία.


Οι άνθρωποι εκτιμούν περισσότερο αυτό που τους κάνει ευτυχισμένους, ή για να είμαστε πιο ακριβείς, αυτό που πιστεύουν πως θα τους κάνει ευτυχισμένους. Για μένα, το κλειδί είναι να εκτιμώ αυτό που με κάνει ευτυχισμένο σήμερα χωρίς να θυσιάζω το αύριο.

Ας ξεκινήσουμε εξερευνώντας τη διαχρονική ερώτηση: Μπορούν τα χρήματα να αγοράσουν την ευτυχία; Οι ψυχολόγοι Daniel Kahneman και Angus Deaton ανακάλυψαν πως τα χρήματα μπορούν να αγοράσουν την ευτυχία μέχρι τα 75.000 δολάρια. Μετά απ'αυτό το ποσό, τα χρήματα δεν ασκούν μεγάλη επιρροή. Δεν γνωρίζω το ακριβές ποσό, αλλά συμφωνώ με την ιδέα ότι απαιτούμε τα αναγκαία από τη ζωή ώστε να μην πεινάμε, να μην κρυώνουμε, να μη νιώθουμε ανασφαλείς - δυστυχισμένοι.

Στο δημοτικό, ο καλύτερός μου φίλος - απόγονος του Φραγκλίνου - συνήθιζε να λέει "Η υγεία είναι η περιουσία". Παρά την ειρωνεία του θέματος (το πρόσωπο του προ-προ-προ παππού του είναι πάνω στο εκατοδόλαρο), είχε δίκιο. Για να βρούμε την ευτυχία, πρέπει να δούμε πέρα από το χρώμα του χρήματος στο πορτοφόλι μας.

Για μένα, η ευτυχία ξεκινάει κάθε πρωί μόλις χαράξει. Το ξυπνητήρι μου σταματάει και κάνω κάτι εντελώς διαφορετικό από τους υπόλοιπους - δεν πατώ αναβολή. Σηκώνομαι και η μέρα μου ξεκινά. Η ευτυχία που βιώνω θα έχει μια καθυστερημένη απόδοση. Πρέπει να πιεστώ για να ξυπνήσω και να συνέλθω, να κάνω συνειδητές επιλογές για να βελτιωθώ.  

Από την ώρα που θα πατήσω το πόδι μου στο έδαφος, η μέρα μου γίνεται μια συνεχόμενη μάχη. Η ζωή μου είναι αφιερωμένη στην αυτο-βελτίωση και το ατέρμονο κυνήγι της αυτο-πραγμάτωσης. Κανένα από τα βουνά που έχω σκαρφαλώσει στο παρελθόν ή που θα σκαρφαλώσω στο μέλλον δεν έχει υψηλότερη κορυφή από την ιεραρχία των αναγκών της πυραμίδας του Μάσλοου, ένας χάρτης για το ξεκλείδωμα της ευτυχίας.  

Μια μικρή ιστορική αναδρομή: το 1943, ο ψυχολόγος Αβραάμ Μάσλοου εξέδωσε τη "Θεωρία των ανθρώπινων κινήτρων". Δημιούργησε μια ιεραρχία βασικών αναγκών, τις οποίες πρέπει οι άνθρωποι να ικανοποιήσουν στην πορεία της αυτο-πραγμάτωσης, το οποίο εξήγησε ο Μάσλοου ως: "ό,τι μπορεί ο άνθρωπος να γίνει, πρέπει να γίνει... αυτό αναφέρεται στην επιθυμία για αυτο-εκπλήρωση, αναφορικά με την τάση να πραγματωθεί μέσα από αυτό που έχει τη δυνατότητα να κάνει".

Οι βασικές ανάγκες του Μάσλοου είναι: οι φυσιολογικές/βιολογικές, η ασφάλεια, η αγάπη/κοινωνική αποδοχή, η αυτοπεποίθηση και η αυτο-πραγμάτωση.

Ευτυχία για μένα είναι τόσο η διαδρομή, όσο και η θέα από ψηλά. Στην πραγματικότητα, δεν σπαταλώ τόσο πολύ χρόνο στην κορυφή, έως καθόλου. Ενώ θα περάσω τη ζωή μου ανεβαίνοντας, συχνά τονίζω τη σπουδαιότητα της κατάβασης ως εξίσου σημαντικής. Δηλαδή, να απέχω από φαγητό, νερό και στέγη για μέρες, όπως έχω κάνει. Δεν μπορώ να εξηγήσω πόσο σημαντικό είναι αυτό.

Πώς όμως αυτό συμβαδίζει με την ιεραρχία του Μάσλοου;

Ειλικρινά, δεν συμβαδίζει. Πιστεύω πως ο Μάσλοου έκανε δύο βασικά λάθη.

Πρώτα απ' όλα, η θεωρία των ανθρώπινων κινήτρων πρεσβεύει πως στην κορυφή, οι άνθρωποι είναι ικανοποιημένοι. Πιστεύω πως αυτή η ιδέα είναι παράδοξη: όσο πιο κοντά στην αυτο-πραγμάτωση φτάνουμε, τόσο περισσότερες δεξιότητες επιδιώκουμε, τόσο ψηλότερο γίνεται το ταβάνι μας, τόσο περισσότερο απέχουμε από την αυτο-πραγμάτωση. Με άλλα λόγια, όσο καλύτεροι γινόμαστε, τόσο περισσότερες πιθανότητες έχουμε η ιδέα να φτάσουμε την προοπτική μας, να είναι άπιαστη.

Δεύτερον, αν δεχτούμε την ιδέα ότι υπάρχει κορυφή, οι άνθρωποι που βρίσκονται εκεί δεν εξασφαλίζουν την ευτυχία. Η κορυφή δεν είναι αυτό που πιστεύουμε. Ρωτήστε οποιονδήποτε εκεί πάνω. Είναι μοναχικά και αδύνατο να μείνεις στάσιμος εκεί πάνω.

Μπορεί να έχεις τα πάντα στη ζωή και παρόλα αυτά να νιώθεις κενός και ανικανοποίητος. Στην πραγματικότητα, είναι πιθανότερο να νιώθεις απομονωμένος αν πιστεύεις ότι τα έχεις όλα.

Προτείνω αυτή τη λύση για την ιεραρχία: Δεν πρέπει να θεωρείται ως ο μοναδικός δρόμος για την κορυφή. Αντιθέτως, φανταστείτε διάφορες παράλληλες ιεραρχίες, η μία δίπλα στην άλλη, σαν μια ενιαία σκάλα που οδηγεί σε μια καθοδική και μετά μια ακόμα ανοδική που οδηγεί σε καθοδική κλπ. Αυτό το μονοπάτι έχει επίσης λόφους και υψώματα. Μόλις φτάσουμε την κορυφή, πρέπει συνειδητά να κατέβουμε πάλι κάτω. Πρέπει να δείχνουμε ταπεινότητα όταν θυμόμαστε πώς είναι στην κορυφή. 

Για μένα, το κυνήγι ΕΙΝΑΙ η ευτυχία!

Σηκώνομαι κάθε πρωί μόλις χαράξει και ψάχνω κάτι που δε θα βρω ποτέ: τις προοπτικές μου. Πάντα θα διψάω για περισσότερα. Κάθε φορά που προσεγγίζω την κορυφή, διαπιστώνω πως το ταβάνι είναι πολύ ψηλότερα από το ύψος που είχα υπολογίσει όσο βρισκόμουν στο έδαφος.

Ο στόχος της αυτο-πραγμάτωσης είναι τρομακτικός και απαιτεί ισόβια αφοσίωση. Πιστεύω στο ατέρμονο σκαρφάλωμα. Πιστεύω στην ακούραστη προσπάθεια. Πιστεύω ότι είναι επικίνδυνο να λατρεύεις τη θέα από ψηλά για μεγάλο διάστημα. Τι είναι άλλωστε η θέα χωρίς τη διαδρομή;


Πηγή: entrepreneur.com

Συγγραφέας: Joe Desena

Aπόδοση: about.me

Κάντε like στην σελίδα μας στο Facebook 
Ακολουθήστε μας στο Twitter 

Βρείτε μας στα...