PsychologyNow Team

Τα τρία μονοπάτια προς την Ευτυχία: Σημασία, Αυτονομία και Υπομονή

Τα τρία μονοπάτια προς την Ευτυχία: Σημασία, Αυτονομία και Υπομονή

PsychologyNow Team
γυναίκα ακολουθεί τα τρία μονοπάτια προς την Ευτυχία
Image credit: Elina Sazonova / pexels.com

Τρία ευρήματα που μπορούν να μας βοηθήσουν να προσεγγίσουμε την ευτυχία.


Ξοδεύουμε μεγάλο μέρος της ζωής μας, συνειδητά και ασυνείδητα, αναζητώντας μονοπάτια που θα μας κάνουν ευτυχισμένους. Ποια από όλα αυτά όμως λειτουργούν πραγματικά; Αυτό εξαρτάται, αλλά ψυχολόγοι και ερευνητές της ευτυχίας έχουν αναγνωρίσει μερικά κοινά στοιχεία που τείνουν να εμφανίζονται στους ευτυχισμένους ανθρώπους.

Εδώ παρουσιάζονται τρία πρόσφατα ευρήματα από το πεδίο της έρευνας για την ευτυχία που ίσως μας οδηγήσουν σε ένα φωτεινότερο και ευτυχέστερο μέλλον.

Μονοπάτι 1: Αναβάθμισε την «αίσθηση της σημασίας»

Η ευτυχία έχει δύο μορφές. Υπάρχει η στιγμιαία ευτυχία (in-the-moment happiness), η οποία προκύπτει από πράγματα που μας δίνουν άμεση ικανοποίηση – π.χ. η κατανάλωση σοκολάτας ή το να κάνεις ένα καυτό μπάνιο μια κρύα μέρα. Επίσης, υπάρχει η συναφής ιδέα του νοήματος της ζωής, της εκπλήρωσης ή της αντανακλαστικής ευτυχίας.

Βιώνουμε αυτού του είδους την ευτυχία όταν φτάνουμε σε κάποιο ορόσημο ή όταν δημιουργούμε κάτι για το οποίο είμαστε περήφανοι. Μπορεί να μη μεταβάλλει τόσο την κατάστασή μας όπως η στιγμιαία ευτυχία, αλλά οι επιδράσεις της μπορούν να είναι το ίδιο ισχυρές, ιδίως μακροπρόθεσμα.

Ενώ και τα δύο είδη ευτυχίας είναι σημαντικά, η έρευνα υποδεικνύει ότι η ευτυχία που συνδέεται με το νόημα της ζωής γίνεται πιο σημαντική για εμάς σε βάθος χρόνου. Ευτυχώς, μια πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Personality and Social Psychology προσφέρει καθοδήγηση για το πώς να τη βελτιώσουμε.

Η νοηματοδότηση συνιστά το δίκτυο των συνδέσεων, των αντιλήψεων και των αναπαραστάσεων που μας βοηθούν να κατανοήσουμε την εμπειρία μας και να διαμορφώσουμε σχέδια για να καθοδηγήσουμε τις ενέργειές μας προς την επίτευξη ενός επιθυμητού μέλλοντος, δηλώνουν οι ψυχολόγοι. Η νοηματοδότηση μας παρέχει την αίσθηση ότι η ζωή μας μετράει, ότι βγάζει νόημα και ότι είμαστε κάτι περισσότερο από το άθροισμα των δευτερολέπτων, των ημερών και των ετών.

Από αυτό τον ορισμό, οι ψυχολόγοι εξάγουν τρία κύρια θέματα: συνοχή, σκοπός και σημασία.

1. Η συνοχή αναφέρεται στη διεργασία της νοηματοδότησης του κόσμου και των εμπειριών του ατόμου. Η «αίσθηση της τάξης» και η «κατανοησιμότητα» είναι στοιχεία κλειδιά της συνοχής της ζωής.

2. Ο σκοπός περιγράφει το αίσθημα της ύπαρξης ενός ή πολλαπλών στόχων ζωής και να μπορείς να εργαστείς για την εκπλήρωσή τους. Γίνεται κατανοητό ως μια κατάσταση κινήτρου προσανατολισμένη στο μέλλον – το να οραματίζεσαι πως πρέπει να είναι η ζωή σου.

3. Η σημασία αναφέρεται στην πεποίθηση ότι οι πράξεις κάποιου αλλάζουν τον κόσμο και ότι η ζωή κάποιου είναι σημαντική και αξίζει να τη ζει.

Οι ερευνητές εξέτασαν ποιοι από αυτούς τους τρεις παράγοντες μπορεί να προβλέπουν περισσότερο το νόημα της ζωής. Από ένα δείγμα 126 Βρετανών ενηλίκων, βρήκαν ότι ο παράγοντας της σημασίας ήταν ο πιο ισχυρά συνυφασμένος με το νόημα της ζωής. Ο σκοπός ήταν επίσης προβλεπτικός παράγοντας όσον αφορά το νόημα της ζωής αλλά σε μικρότερο βαθμό. Από την άλλη, η συνοχή φάνηκε να είναι περισσότερο ένα σύμπτωμα της νοηματοδότησης της ζωής παρά αιτία της.

Η επόμενη ερώτηση είναι πώς κάποιος μπορεί να βελτιώσει την αίσθηση της σημασίας. Ενώ δεν υπάρχει εύκολη απάντηση, ένα καλό εναρκτήριο σημείο είναι να σκεφτούμε αυτά που ορίζουν την έννοια της σημασίας. Αυτές οι σκέψεις είναι: Η ζωή μου είναι εγγενώς πολύτιμη, Ακόμα και ύστερα από χιλιάδες χρόνια, θα έχει σημασία αν υπήρξα ή όχι, Έχει σημασία ακόμα και μέσα στο αχανές σύμπαν το αν υπήρξα και Είμαι σίγουρος ότι η ζωή μου έχει σημασία.

Άλλοι ερευνητές προτείνουν ότι η σημασία είναι εξαιρετικά σημαντική στην επαγγελματική μας ζωή. Οι υπάλληλοι που έχουν υψηλότερη βαθμολογία στην παρακάτω κλίμακα συμφωνίας-διαφωνίας, για παράδειγμα, εκφράζουν υψηλότερη εργασιακή ικανοποίηση και δέσμευση.

1. Η δουλειά μου συμβάλλει στην επιτυχία της εταιρείας μου.

2. Η ποιότητα της δουλειάς μου επιδρά σημαντικά στην εταιρεία μου.

3. Η δουλειά μου επηρεάζει τη λειτουργία της εταιρείας μου.

4. Η εταιρεία μου επαινεί τη δουλειά μου δημοσίως.

5. Οι συνεργάτες μου επαινούν τη δουλειά μου.

6. Είμαι γνωστός για την ποιότητα της δουλειάς μου στην εταιρεία μου.

7. Η δουλειά μου με έχει κάνει διάσημο στον χώρο εργασίας μου.

Όταν οι υπάλληλοι νιώθουν σημαντικοί στον επαγγελματικό τους οργανισμό, είναι πιο ικανοποιημένοι με τη δουλειά και τη ζωή τους, είναι πιο πιθανό να απασχοληθούν σε ηγετικές θέσεις, πιο πιθανό να ανταμειφθούν και να προαχθούν και λιγότερο πιθανό να παραιτηθούν, αναφέρουν οι συγγραφείς της έρευνας. Αυτά τα ευρήματα προσδίδουν βαρύτητα στη βασική αξία της σημασίας σε οργανωσιακό πλαίσιο.


Διαβάστε σχετικά: Τα βήματα προς την ευτυχία


Μονοπάτι 2: Προσπάθεια για μεγαλύτερη αυτονομία

Οι πλούσιοι άνθρωποι δεν είναι απαραίτητα πιο ευτυχισμένοι. Αλλά η έρευνα τείνει να δείχνει μια θετική συσχέτιση μεταξύ εισοδήματος και ευτυχίας.

Τι θα μπορούσαμε να μάθουμε από τα ευκατάστατα άτομα σχετικά με το πώς να βελτιστοποιήσουμε την ευτυχία μας;

Μια έρευνα μελετά τον τρόπο που οι πλούσιοι άνθρωποι επιλέγουν να δουλεύουν. Ερευνητές του Πανεπιστημίου Μάαστριχτ, της Οικονομικής Σχολής του Χάρβαρντ και του Ελεύθερου Πανεπιστημίου στο Άμστερνταμ εξέτασαν 863 εύπορα άτομα και 1.232 μη εύπορα, αναζητώντας ομοιότητες και διαφορές στον τρόπο που οι πλούσιοι ξόδευαν τον χρόνο τους και πώς αυτό επηρέαζε την ευτυχία τους.

Βρήκαν λιγότερες διαφορές μεταξύ ευκατάστατων και μη ευκατάστατων από αυτές που αναμένονταν. Για παράδειγμα, και οι δύο ομάδες αφιέρωναν περίπου την ίδια ποσότητα χρόνου σε ψυχαγωγικές δραστηριότητες, στη δουλειά, στις μετακινήσεις και στη χρήση του τηλεφώνου και του υπολογιστή τους.

Ωστόσο, προέκυψε μια σημαντική διαφορά. Οι ερευνητές βρήκαν ότι οι εκατομμυριούχοι ήταν πιο πιθανό να ξοδεύουν περισσότερο χρόνο σε εργασιακές δραστηριότητες που προσέφεραν μεγαλύτερη προσωπική αυτονομία – μια δουλειά που αποφάσιζαν να κάνουν οι ίδιοι αντί να ακολουθούν τις οδηγίες άλλων. Αυτό φάνηκε να σχετίζεται με υψηλότερη ικανοποίηση από τη ζωή.

Μονοπάτι 3: Γίνε υπομονετικός, η ευτυχία έρχεται με την ηλικία

Λένε ότι η νεότητα σπαταλιέται στους νέους. Δυστυχώς, δεν μπορεί να ειπωθεί το ίδιο για την ευτυχία.

Το μεγαλύτερο μέρος της ψυχολογικής έρευνας προτείνει ότι η ευτυχία και η ικανοποίηση από τη ζωή αυξάνονται σταδιακά από την πρώιμη ενηλικίωση έως τη μέση ηλικία. Πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Social Psychology and Personality Science αντανακλά αυτό το εύρημα σε σχέση με τον οπτιμισμό.

Για να φτάσουν σε αυτό το συμπέρασμα, ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια ανέλυσαν δεδομένα από ένα μεγάλο δείγμα Αμερικανών ενηλίκων, ηλικίας 26-71 ετών. Σε τέσσερα χρονικά σημεία στη διάρκεια μιας επταετίας, ζητήθηκε από τους συμμετέχοντες να συμπληρώσουν το Life Orientation Test, ένα ευρέως χρησιμοποιούμενο και έγκυρο μέσο μέτρησης του οπτιμισμού. Το Life Orientation Test περιέχει τις εξής 6 ερωτήσεις:

1. Σε αβέβαιους καιρούς, συνήθως προσδοκώ το καλύτερο.

2. Εάν κάτι μπορεί να πάει στραβά για μένα, το πιο πιθανό είναι ότι δεν θα συμβεί.

3. Είμαι πάντα αισιόδοξος σχετικά με το μέλλον μου.

4. Συνήθως περιμένω ότι τα πράγματα θα πάρουν τον δρόμο τους.

5. Συχνά βασίζομαι στο ότι θα μου συμβούν καλά πράγματα.

6. Γενικά, περιμένω ότι θα μου συμβούν πιο πολλά καλά πράγματα απ’ ό,τι άσχημα.

Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν αυτά τα δεδομένα για να σχεδιάσουν την πορεία της αισιοδοξίας σε όλη τη διάρκεια της ζωής. Σε συνέπεια με προηγούμενες έρευνες, βρήκαν ότι η αισιοδοξία εμφανίζεται σε χαμηλότερο βαθμό στη δεκαετία των 20, αυξάνεται σταθερά στη δεκαετία των 30 και των 40, φτάνοντας στο ζενίθ στη δεκαετία των 50, και ύστερα αρχίζει σταδιακά να φθίνει. Συγκεκριμένα, η αισιοδοξία βρίσκεται στο υψηλότερο σημείο στα 55 έτη.

Ανακαλύψαμε ότι η τροχιά που ακολουθεί η αισιοδοξία μεταξύ των ηλικιών 26-71, χαρακτηρίζεται από φυσιολογικές για την ηλικία αυξήσεις, σε βαθμό .15 τυπικών αποκλίσεων ανά δεκαετία, πριν φτάσει στο πλατό περίπου στα 55 έτη, κατέληξαν οι ερευνητές.

Τα ευρήματα προτείνουν ότι η ανάπτυξη της αισιοδοξίας στη διάρκεια της ενήλικης ζωής ακολουθεί το σχήμα ενός ανεστραμμένου U, με την κορυφή να τοποθετείται στην ύστερη μέση ηλικία, παρόμοια με την πορεία που ακολουθούν άλλα θετικά χαρακτηριστικά της προσωπικότητας, όπως η αυτοεκτίμηση και η ικανοποίηση από τη ζωή.

Η έρευνα προτείνει ότι η σημασία, η αυτονομία και η ηλικία είναι τρία σημαντικά συστατικά της ευτυχίας. Ενώ η ηλικία θα ακολουθήσει τον δρόμο της, είναι στο χέρι σου να οδηγήσεις τη ζωή σου σε μια κατεύθυνση που θα ενισχύσει την αίσθηση της σημασίας και την αυτονομία.


MarFwt Sk
Απόδοση: Μαρία Φωτεινή Σκούπρα, Ψυχολόγος-Γνωσιακή Συμπεριφορική θεραπεύτρια

Επιμέλεια: Ισμήνη Τσοχαλή, επιμελήτρια κειμένων
Πηγή

 

*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*

2. banner diafhmishs mypsychologist koino

Κάντε like στην σελίδα μας στο Facebook 
Ακολουθήστε μας στο Twitter 

Βρείτε μας στα...