Τι είναι αυτό που αναζητούμε στο κάπνισμα και γιατί είναι δύσκολο να το κόψουμε;
Αρκετοί ερευνητές και ψυχολόγοι1 έχουν εξετάσει ορισμένους ψυχολογικούς μηχανισμούς που μπορούν να αποτελέσουν παράγοντες κινδύνου για το κάπνισμα. Διαπίστωσαν ότι τα χαμηλά επίπεδα αυτοεκτίμησης και αυτοπεποίθησης, η καταθλιπτική διάθεση, οι αρνητικές σκέψεις και η προσωπική ευημερία συνδέονται στενά με τον εθισμό στο κάπνισμα. Το κάπνισμα θεωρείται ο αποτελεσματικότερος και ευκολότερος τρόπος παροχής νικοτίνης στον εγκέφαλο.
Μελέτες2 εξηγούν ότι η νικοτίνη διεισδύει και επηρεάζει πολλαπλά συστήματα του εγκεφάλου που οδηγεί στην επίδραση της συμπεριφοράς, της προσωπικότητας, του συναισθήματος και της σκέψης των ανθρώπων. Υπάρχουν διάφοροι λόγοι για τους οποίους οι άνθρωποι αρχίζουν να καπνίζουν.
Μια άλλη έρευνα3 διαπίστωσε ότι οι περισσότεροι από τους λόγους σχετίζονται με την αλλαγή της αυτοεικόνας του ατόμου, την παρουσίαση του εαυτού τους ως πιο ελκυστικού και την επίδειξη της σωματικής και συναισθηματικής τους δύναμης. Μερικοί από τους πιο συνηθισμένους λόγους για την ανάπτυξη αυτής της συμπεριφοράς είναι:
- Απαντώντας σε μία πρόκληση για να δείξει κανείς ότι δεν φοβάται
- Επιρροές από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και τις διαφημίσεις
- Για να φανούν πιο εκλεπτυσμένοι και μοντέρνοι
- Επηρεασμένοι από φίλους, μέλη της οικογένειας και συγγενείς
- Για να διαμαρτυρηθούν ή να αψηφήσουν την εξουσία
- Για να εκτονώσουν το άγχος και την ένταση
- Για να χάσουν βάρος
Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι η συνήθεια του καπνίσματος μπορεί να τους βοηθήσει να εκτονώσουν το άγχος τους και να αντιμετωπίσουν το άγχος και την κατάθλιψη. Στην πραγματικότητα, πρόκειται για μια άκρως εθιστική συμπεριφορά που μπορεί να έχει απειλητικές για τη ζωή επιπτώσεις στην ψυχική υγεία κάποιου. Οι άνθρωποι που έχουν συνηθίσει να καπνίζουν είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν τα συμπτώματα του άγχους και της κατάθλιψης σε σύγκριση με τους μη καπνιστές.
Έρευνα4 αναφέρει ότι ο παγκόσμιος επιπολασμός του καπνίσματος είναι περίπου 1 δισεκατομμύριο, όπου οι άνδρες καπνίζουν σε υψηλότερα ποσοστά από τις γυναίκες, με 30% και 7% επιπολασμό αντίστοιχα. Μελέτες5 έχουν εκτιμήσει ότι το κάπνισμα σκοτώνει περίπου 5 εκατομμύρια ανθρώπους ετησίως παγκοσμίως, αντιπροσωπεύοντας πάνω από το 20% όλων των θανάτων των ενήλικων ανδρών και το 5% των θανάτων των ενήλικων γυναικών.
Διαβάστε σχετικά: Διακοπή καπνίσματος και ψυχολογία
Πώς το κάπνισμα επηρεάζει τον εγκέφαλο
Όταν ένα άτομο καπνίζει, η νικοτίνη αρχίζει να δρα όπως οι νευροδιαβιβαστές που υπάρχουν ήδη στον ανθρώπινο εγκέφαλο. Μια έρευνα6 εξηγεί ότι ο εγκέφαλος μειώνει τους υποδοχείς ακετυλοχολίνης για να αντισταθμίσει την αυξημένη δραστηριότητα σήματος που προκαλεί η νικοτίνη. Αυτό οδηγεί στην ανάπτυξη ανοχής στη νικοτίνη στον εγκέφαλο. Όταν ένα άτομο αρχίζει να καπνίζει τακτικά, η νικοτίνη αρχίζει να μειώνει την ικανότητά του να αισθάνεται ευχαρίστηση. Προκαλεί τον καπνιστή να χρειάζεται περισσότερη εισπνοή νικοτίνης για να διατηρήσει την ευχαρίστηση.
Ενεργοποιεί επίσης το σύστημα ανταμοιβής του ανθρώπινου εγκεφάλου και αυξάνει τα επίπεδα της ντοπαμίνης, ενός χημικού αγγελιοφόρου που επηρεάζει τις συμπεριφορές ανταμοιβής. Οι έρευνες λένε ότι ορισμένες άλλες χημικές ουσίες στα προϊόντα καπνού, συμπεριλαμβανομένης της ακεταλδεΰδης, αυξάνουν τις επιδράσεις της νικοτίνης στον εγκέφαλο.
Σίγουρα απαιτούνται περισσότερες έρευνες για να εντοπιστούν οι επιπτώσεις του καπνίσματος στις γνωστικές ικανότητες ενός ατόμου. Όμως το κάπνισμα βλάπτει ορισμένες περιοχές προκαλώντας αραίωση σε ορισμένες κρίσιμες περιοχές. Σύμφωνα με μια μελέτη7, οι καπνιστές τείνουν να έχουν λεπτότερο εγκεφαλικό φλοιό από τους άλλους, καθώς η νικοτίνη καταστρέφει τη φαιά ουσία του εγκεφάλου.
Το κάπνισμα σχετίζεται σημαντικά με απώλεια όγκου φαιάς ουσίας στον προμετωπιαίο φλοιό, στον πρόσθιο φλοιό του προσαγωγίου, στη νησίδα και στην οσφρητική έλικα, εξηγείται από μία έρευνα8. Ο εγκεφαλικός φλοιός θεωρείται εξαιρετικά κρίσιμος για τις ικανότητες σκέψης, τη μνήμη, την αντίληψη και τη μάθηση.
Έρευνες:
1. Smoking in eating disorders
2. Pharmacology of Nicotine: Addiction, Smoking-Induced Disease, and Therapeutics
4. Tobacco smoking: Health impact, prevalence, correlates and interventions
5. Global Hazards of Tobacco and the Benefits of Smoking Cessation and Tobacco Taxes
7. Cigarette smoking and thinning of the brain's cortex
8. Current Smoking and Reduced Gray Matter Volume—a Voxel-Based Morphometry Study
Απόδοση - Επιμέλεια: PsychologyNow.gr
Πηγή
*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*
