Το άγχος φαίνεται να επιδρά αρνητικά στη μάθηση κινήσεων.
Σύμφωνα με τη μελέτη, οι νευρώνες των τρωκτικών χάνουν κάποιες από τις επαφές τους με άλλους νευρώνες μετά από την εμπειρία κάποιου είδους άγχους. Τα συγκεκριμένα ζώα επίσης ανέπτυξαν κινητικές ανεπάρκειες. Τα αποτελέσματα αυτά ίσως φανούν χρήσιμα για μια πρώιμη διάγνωση και βελτιωμένη θεραπεία ασθενειών που σχετίζονται με το άγχος, όπως είναι η κατάθλιψη.
Επίσης, τεκμηριώνεται ότι το άγχος αφήνει σημάδια στον εγκέφαλο – πιθανώς μόνιμα.
Η έρευνα παρουσιάστηκε στο επιστημονικό περιοδικό Translational Psychiatry.
Οι άνθρωποι με χρόνιο άγχος, συχνά παρουσιάζουν ανωμαλίες στις κινητικές τους δεξιότητες, όπως για παράδειγμα πιο φτωχό έλεγχο των λεπτών κινήσεων. Παρόλα αυτά, δεν έχει μελετηθεί σχεδόν καθόλου το πώς προκύπτουν αυτά τα συμπτώματα. Ερευνήσαμε αυτό το ερώτημα στη μελέτη μας, εξηγεί o καθηγητής Dr. Βαλεντίν Στέιν από το Ινστιτούτο Φυσιολογίας ΙΙ του Πανεπιστημίου της Βόννης.
Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν ποντίκια ως πειραματόζωα, μερικά από τα οποία τα εξέθεσαν σε μια αγχώδη κατάσταση για μερικές μέρες. Εντωμεταξύ, χρησιμοποίησαν μια ειδική μικροσκοπική μέθοδο, για να φωτογραφήσουν τον εγκέφαλο των τρωκτικών. Επικεντρώθηκαν σε τμήματα του εγκεφαλικού φλοιού που είναι υπεύθυνα για τον κινητικό έλεγχο και την εκμάθηση νέων κινήσεων,
Με τη μέθοδό μας, είναι δυνατό να παρατηρήσει κανείς τον ίδιο ακριβώς νευρώνα σε διαφορετικά σημεία στον χρόνο, λέει η Dr. Αν Καθεριν Γκελνερ, μια γιατρός στο Τμήμα Ψυχιατρικής και Ψυχοθεραπείας στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Βόννης. Μπορούμε έτσι να δούμε αν και πώς αλλάζει, ως αποτέλεσμα άγχους.
Διαβάστε σχετικά: 6 συναισθηματικές επιπτώσεις του άγχους στην καθημερινή ζωή
Τα αγχωμένα ποντίκια χάνουν συνάψεις
Μάλιστα, οι ερευνητές βρέθηκαν μπροστά σε ένα εμφανές χαρακτηριστικό: μετά την αγχώδη κατάσταση, οι νευρώνες υπό μελέτη έχαναν μερικές από τις συνάψεις τους – αυτές είναι οι συνδέσεις με άλλα νευρικά κύτταρα. Κατά τη διάρκεια των διαδικασιών μάθησης, συνήθως σχηματίζονται καινούριες συνάψεις ή ενδυναμώνονται οι ήδη υπάρχουσες. Αντιθέτως, τα αγχωμένα τρωκτικά έχασαν έως και το 15% των συνδέσεών τους.
Την ίδια στιγμή, τα ζώα αυτά ανέπτυξαν ελλείμματα στις κινητικές δεξιότητες. Για παράδειγμα, έπρεπε να προσπαθήσουν να πιάσουν ένα σφαιρίδιο από τροφή με το ένα πόδι τους και να το μεταφέρουν στο στόμα τους. Στην φύση, τα ποντίκια χρησιμοποιούν και τα δύο πόδια για να το κάνουν αυτό, έτσι έπρεπε να ξαναμάθουν αυτή τη δεξιότητα. Η ομάδα ελέγχου των μη αγχωμένων ποντικιών κατάφεραν ένα ποσοστό επιτυχίας 30% μετά από πέντε μέρες. Τα αγχωμένα τρωκτικά, παρόλα αυτά, κατάφεραν να πιάσουν και να μεταφέρουν το φαγητό μόνο σε κάθε δέκατη προσπάθεια.
Τα ποντίκια διαφέρουν ως προς την ευαισθησία τους απέναντι στο άγχος. Κάποια από αυτά δεν αναπτύσσουν σχεδόν καμία ανωμαλία ύστερα από μερικές μέρες άγχους – θεωρούνται ανθεκτικά.
Κάτι που προκάλεσε έκπληξη, όμως ήταν ότι αυτά τα εύρωστα ζώα αντιμετώπιζαν τις ίδιες δυσκολίες που αντιμετώπιζαν οι πιο ευαίσθητοι εκπρόσωποι του είδους τους, στην προσπάθεια τους να μάθουν να αρπάζουν με το ένα χέρι. Είναι γι’ αυτό πιθανό τα κινητικά τεστ να είναι πολύ κατάλληλα για την ανίχνευση διαταραχών που σχετίζονται με το άγχος όπως η κατάθλιψη προτού άλλα συμπτώματα γίνουν εμφανή, λέει με κάποια ελπίδα ο καθηγητής Βαλεντίνος Στέιν.
Ακόμα και τα ανθεκτικά ζώα δεν είναι ανοσοποιημένα
Ακόμα και στα ανθεκτικά ζώα άλλωστε, ο αριθμός των συνάψεων μειώθηκε μετά το αγχογόνο γεγονός. Αντίθετα με τους ευαίσθητους εκπροσώπους του είδους τους, οι προσβεβλημένοι νευρώνες ανέκαμψαν: μετά από μιάμιση εβδομάδα, ο αριθμός των συνάψεων ήταν ξανά όμοιος με αυτόν πριν από το αγχογόνο γεγονός και συγκρίσιμος με αυτόν στα μη-αγχωμένα ζώα της ομάδας ελέγχου.
Μολαταύτα, μπορούμε επίσης να πούμε ότι το ψυχολογικό άγχος αφήνει μόνιμα ίχνη σε αυτά αν είναι μεγάλης διάρκειας ή πολύ συχνό, αναφέρει με κάποια ανησυχία ο Στέιν, ο οποίος είναι επίσης μέλος της Transdisciplinary Research Area.
Οι ερευνητές έχουν επίσης στοιχεία ως προς το τι πυροδοτεί την απώλεια των συνάψεων: Συγκεκριμένα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος, τα μικρογλοία, ενεργοποιήθηκαν στον εγκέφαλο των τρωκτικών. Ανήκουν στα πολύ γνωστά αποκαλούμενα φαγοκύτταρα, και μπορούν, για παράδειγμα, να χωνεύσουν παθογόνα ή ελαττωματικά κύτταρα. Είναι πιθανόν ότι «ενεργοποιούνται» από το άγχος και έπειτα επιτίθενται τις περιοχές επικοινωνίας.
Η ερευνητική ομάδα επίσης εξέτασε το υγρό που βρέχει τον εγκέφαλο και τον νωτιαίο μυελό. Βρήκαν συγκεκριμένες πρωτεΐνες που συνήθως μπορούν να ανιχνευθούν εκεί σε νευροεκφυλιστικές ασθένειες όπως είναι το Πάρκισον ή η νόσος του Αλτσχάιμερ.
Έρευνα: Stress vulnerability shapes disruption of motor cortical neuroplasticity
Απόδοση: Νταλιακούρα Παναγιώτα, απόφοιτη του τμήματος Αγγλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του ΕΚΠΑ
Επιμέλεια: PsychologyNow.gr
Πηγή
*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*
